Πιστεύω πως διαβάζοντας αυτό το βιβλίο θα πάρετε μια μικρή ιδέα για το τι σημαίνει «μεγαλώνω και ανατρέφω ένα παιδί». Προσωπικά, συνειδητοποίησα πόσο καλύτερο άνθρωπο σε κάνει το μεγάλωμα ενός παιδιού. Πόσο πιο ευαίσθητος αλλά και υπεύθυνος γίνεσαι. Τέλος, συνειδητοποίησα πως μπορείς να αγαπήσεις ακόμα περισσότερο τη σύντροφό σου· από τη στιγμή που μοιράζεσαι μαζί της αυτή την τόσο δημιουργική αλλά και δύσκολη δοκιμασία, γίνεσαι «συνένοχος» και συνοδοιπόρος, την κατανοείς ακόμα παραπάνω και την ερωτεύεσαι περισσότερο…
Αν και από τον τίτλο του είναι φανερό πως απευθύνεται στους μπαμπάδες, οι μαμάδες θα ήταν καλό να το διαβάσουν για να καταλάβουν την ψυχολογία ενός άντρα που ασχολήθηκε πολύ και έτσι να βοηθήσουν το δικό τους έτερον ήμισυ να συμμετάσχει ενεργά στο μεγάλωμα του παιδιού τους. Είμαι, όμως, σίγουρος ότι οι μαμάδες θα βρουν πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες, που προέρχονται κυρίως από τα όσα βίωσα όλα αυτά τα χρόνια. Το πιο ενδιαφέρον σε αυτό το βιβλίο είναι ότι όλα αυτά είναι ιδωμένα με τα μάτια ενός άντρα, συζύγου, πατέρα. Για κάποιους πατεράδες, η ανατροφή ενός παιδιού είναι ένας άγνωστος κόσμος και καλό θα ήταν να τους βοηθήσουμε να τον κατανοήσουν, ώστε να μην τους φαίνεται τόσο τρομακτικός.
Ακόμα και αν είσαι από αυτούς που πιστεύουν πως η ανατροφή ενός παιδιού ανήκει αποκλειστικά στη γυναίκα, διάβασε αυτό το βιβλίο· ίσως ανακαλύψεις πράγματα που έχεις κρυμμένα μέσα σου και απαιτούν ελάχιστη προσπάθεια για να βγουν στην επιφάνεια…
Ο Κώστας Κρομμύδας, με την ιδιότητα του Μπαμπά αυτή τη φορά, μας χαρίζει ένα βιβλίο για μπαμπάδες που θέλουν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους και για μαμάδες που θέλουν να καταλάβουν την ψυχολογία τους, και μαζί να κάνουν το καλύτερο για την ανατροφή των παιδιών τους.
Τα δικαιώματα της πρώτης έκδοσης θα διατεθούν στον φιλανθρωπικό οργανισμό Life is life.
ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Όταν ο Κώστας μού ζήτησε να γράψω τον πρόλογο αυτού του βιβλίου, ένιωσα να με τιμά μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο η πρότασή του, κυρίως γιατί δεν είμαι μητέρα και πάντα ελλόχευε μέσα μου η ενοχή της μη-ολοκλήρωσης του γυναικείου πεπρωμένου μου. Δεν πιστεύω ότι απευθύνθηκε στην ψυχολόγο. Δεν ξέρω γιατί το λέω αυτό, ίσως αυτό θέλω να πιστεύω. Με είχε ρωτήσει κατά την ταυτόχρονη παρουσία μας σε μια τηλεοπτική εκπομπή αν ήμουν έγγαμη κι αν είχα παιδιά, και του είχα πει όχι. Η ενάργεια του εκπαιδευμένου βλέμματός του και το γεγονός ότι είναι πραγματικά και αληθινά ανθρωποκεντρικός τον έκαναν ίσως να καταλάβει ότι είχα την ανάγκη να νιώσω άξια να μιλήσω ή να γράψω για τη γονεϊκότητα ακόμα κι αν δεν την έχω βιώσει από την ενεργητική της πλευρά. Γιατρικό, ο Κώστας!
Όλοι έχουμε τη δυνατότητα να γίνουμε γονείς. Αλήθεια, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ γιατί κάνουμε οικογένεια και γιατί ζούμε σε οικογένειες; Εκτός από τη βιολογική ανάγκη να γεννηθούν και να μεγαλώσουν παιδιά για να διαιωνιστεί το είδος, η πολύ απλή απάντηση είναι ότι στους ανθρώπους αρέσει να είναι μαζί! Κι όμως, το μεγάλωμα του καθενός μας έχει ακολουθήσει μια διαδικασία απομάκρυνσης. Από τη συμβιωτική κατάσταση του βρέφους με τη μητέρα, χτίζουμε λίγο λίγο την ανεξαρτησία μας μέσα από απομακρύνσεις. Φεύγουμε από τη μήτρα για να γεννηθούμε, αφήνουμε την αγκαλιά για να περπατήσουμε, το σπίτι για να πάμε σχολείο. Τελικά, λοιπόν, μεγαλώνουμε μαζί ή χώρια, θα ρωτούσε κάποιος. Η απάντηση είναι απλή: και μαζί και χώρια.
Δεν μεγαλώνει μόνο το παιδί, μαζί του μεγαλώνουν κι ο μπαμπάς με τη μαμά στον καινούριο τους ρόλο. Μέσα από διαδρομές που τους καλούν να υψωθούν πάνω από τη δική τους εμπειρία ως παιδιά, πάνω από το εσωτερικό κατάλοιπο των δικών τους γονέων και να ανακαλύψουν μέσα από φόβους και ανασφάλειες το δικό τους αυτοσχέδιο και μοναδικό ρόλο.
Το ταξίδι του Κώστα, το οποίο σοφά αποτύπωσε στο χαρτί για να βοηθήσει και άλλους, για να δηλώσει, επίσης, πόσο απαραίτητος, αλλά και παραγκωνισμένος συχνά είναι ο ρόλος του πατέρα (ειδικά για όσους βολεύονται με αυτό), είναι πάνω απ’ όλα η πανέξυπνη καταγραφή μιας περιόδου που ξέρουν τόσο ο ίδιος όσο και η γυναίκα του ότι δεν θα επιστρέψει, ούτε γι’ αυτούς ούτε για τη μικρή τους που μεγαλώνει – ακόμα κι αν το ξαναζήσουν! Το κάνει με πολύ ωραίο τρόπο, αναλυτικό, άμεσο, χιουμοριστικό, απλό και πραγματικά χρηστικό. Αντιμετωπίζει το παιδί ως ολοκληρωμένη, αυθύπαρκτη οντότητα από τη στιγμή της σύλληψής του, παρουσία με δική του προσωπικότητα, αλλά και ταυτόχρονα με μεγάλη ευαλωτότητα στις δικές μας εγγραφές!
Καθώς διάβαζα το βιβλίο, κλωθογύριζε συνέχεια στο μυαλό μου η λέξη «ευθύνη», όχι με την αρνητική και δυσάρεστη για πολλούς έννοια, αλλά με την έννοια της ανάληψης του βάρους και των συνεπειών των πράξεών μας, είτε απέναντί μας έχουμε το παιδί μας είτε –θα πω–τον οιονδήποτε άνθρωπο, ακόμα και τον εαυτό μας.
Την ευθύνη της αγάπης, της φροντίδας, της δοτικότητας, της προστασίας αλλά και της καλλιέργειας του απαραίτητου χώρου που ο καθένας χρειάζεται (είτε είναι παιδί είτε όχι) για την προσωπική του ανάπτυξη και το γράψιμο της δικής του ιστορίας.
Φίλε Κώστα, εκεί που ως πατέρας συναντήθηκες και με το δικό σου ενδοβλημένο παιδί, με αυτό που κουβαλάς κι έχεις ξεχάσει, και με τους δικούς σου γονείς, εγώ αντίκρισα ένα χορτασμένο παιδί που εξελίχθηκε σε έναν υπεύθυνο ενήλικα.
Ως ψυχολόγος, έχω κοιτάξει κατάματα δεκάδες παιδιά εγκλωβισμένα πίσω από ενήλικα βλέμματα. Παιδιά που δεν τα χάιδεψαν για να μάθουν τα όρια του σώματός τους, το μέσα και το έξω, το διαφορετικό από τον άλλο, το πού αρχίζω εγώ και τελειώνεις εσύ, αλλά και την ανάγκη του άλλου. Παιδιά που τους κάλυπταν τη δυσαρέσκεια με το πρώτο δάκρυ, για να γίνουν μεγαλώνοντας ενήλικες που περιμένουν πάντα κάποιος άλλος να τους λύσει το πρόβλημα. Παιδιά που από την υπερπροστασία και την παρεξηγημένη φροντίδα δεν ανέπτυξαν τις διανοητικές εκείνες δικλίδες (που μόνο στην απουσία αποκτώνται) της ανοχής στον πόνο και τη ματαίωση. Παιδιά που ως ενήλικες δεν ξέρουν τις ανάγκες τους, γιατί ποτέ δεν αναρωτήθηκαν οι ίδιοι γι’ αυτές – ήταν «φορετές», ξένο ρούχο, προβολές στο μεγάλο θέατρο της γονεϊκότητας. Παιδιά που δεν ανέλαβαν την ευθύνη του ενηλίκου, γιατί έμαθαν με γονείς-σωσίβια… Άλλοτε πάλι παιδενήλικες, με ανώριμους γονείς και μια παιδική ηλικία που θυσιάστηκε κι είναι ανεπανόρθωτα χαμένη.
Δεν είναι εύκολο να μεγαλώνεις ένα παιδί. Εκεί συναντιέσαι και με το δικό σου παιδί, αυτό που κουβαλάς κι έχεις ξεχάσει… και με τους δικούς σου γονείς. Διαβάστε αυτό το βιβλίο… σας υποψιάζει με απλό και εύγλωττο για τη σημασία πολλών μικρών αλλά καθόλου ευκαταφρόνητων θεμάτων. Γίνετε ο γονιός που θα θέλατε να είχατε!
Δήμητρα Ζάφειρα
Κλινική Ψυχολόγος, M.Sc.
Συχνά οι μαμάδες γράφουν βιβλία για την μητρότητα… Η κάθε μία έχει πάντα τον τρόπο για να περιγράψει το δικό της μικρό θαύμα!
Στα χέρια σας κρατάτε ένα πολύ διαφορετικό και πρωτότυπο σύγγραμμα. Ο Κώστας Κρομμύδας, αγγίζει το ευαίσθητο θέμα της πατρότητας και μέσα από τις δικές του εμπειρίες, δείχνει το δρόμο σε όλους τους νέους και παλιούς μπαμπάδες, αλλά και στους εν δυνάμει μπαμπάδες, για το πιο όμορφο ταξίδι της ζωής τους: Αυτό του μπαμπά!
Του παρεξηγημένου μπαμπά, του παραμελημένου μπαμπά που συνήθως αδικείται και επισκιάζεται από τον ρόλο της μαμάς!
Ο Κώστας Κρομμύδας, με ευαισθησία και τρυφερότητα, μας μαθαίνει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του πατέρα, αλλά και το πιο βασικό: Ότι οι γονείς γίνονται καλύτεροι άνθρωποι!
Δέσποινα Καμπούρη
Δημοσιογράφος, Διευθύντρια www.mothersblog.gr
Ο συγγραφέας με απλό, ευχάριστο και άμεσο τρόπο παρουσιάζει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει ένας σύγχρονος μπαμπάς. Η αναφορά των προσωπικών του βιωμάτων είναι διασκεδαστική και επιμορφωτική παράλληλα, αφού τα πάντα βασίζονται σε επιστημονικά ευρήματα. Ίσως είναι το πρώτο ελληνικό βιβλίο που απευθύνεται στους μπαμπάδες, των οποίων ο ρόλος για πολλά χρόνια ήταν υποτιμημένος. Ωστόσο, ο μπαμπάς επηρεάζει την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού όσο η μαμά. Ο συγγραφέας τονίζει αυτή την σημαντικότητα σε ένα βιβλίο που είναι εξίσου χρήσιμο και στις μαμάδες.
Σάντυ Κουτσοσταμάτη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Γνωστικής Συμπεριφορικής προσέγγισης.
Πατέρας, ακόμα δεν είμαι. Οπότε, φυσικά, οι αναλύσεις μου για τη σχέση γονέων και παιδιών διεξάγονται από την οπτική του ανθρώπου που, αφενός, μελετά το ρόλο των γονέων από τη θέση του παιδιού, αφετέρου, από την οπτική σκοπιά ενός δυνητικού γονέα. Γι’ αυτό το λόγο κρίνω χρήσιμο να παραπέμψω στο βιβλίο του ηθοποιού και συγγραφέα Κώστα Κρομμύδα, Μπαμπά, μεγάλωσέ με (εκδόσεις Μίνωας, 2012). Η επιλογή δεν γίνεται τυχαία, αφού η ιδιαίτερη έμφαση του κειμένου στο ρόλο του γονέα ως παραδείγματος ζωής προς το παιδί, αλλά και το συνεχές ενδιαφέρον για εκείνο, παράλληλα με τη σχέση με τη σύζυγο, όλα αυτά μεταφρασμένα μέσα από την προσωπική εμπειρία, συνθέτουν μια άκρως διεισδυτική ματιά στο ζήτημα, η οποία, από τη μεριά της, καλύπτει τις δικές μου ανησυχίες.
Κατ’ αρχάς, μιλώντας για τη μορφή, το κείμενο αναπτύσσεται μέσα από έναν εικονικό διάλογό του συγγραφέα με τον αναγνώστη, θέτοντας τον τελευταίο αυτομάτως στη θέση του γονέα (πιθανού, υποψήφιου ή πραγματικού). Γι’ αυτό το λόγο η χρήση του β’ ενικού προσώπου προσθέτει αμεσότητα. Λόγω αυτοβιογραφικού χαρακτήρα, ο εικονικός διάλογος που εκτυλίσσεται συναντά τις ρίζες του, κυρίως, στη σχέση του συγγραφέα με τον εαυτό του, μέσα από την ενατένιση των αναμνήσεων της πατρότητας από την πρώτη της ημέρα, μέχρι και το σήμερα.
Η σχέση γονέα-παιδιού, όπως περιγράφεται, μπορεί να εξετάζεται, ως επί το πλείστον, από την οπτική του πατέρα, ωστόσο, αυτή η εξέταση έχει αναγκαστικά διττή φύση, γεγονός που προκαλεί το μεγαλύτερο ενδιαφέρον: από τη μία πλευρά, τα γενικά χαρακτηριστικά του γονέα και από την άλλη, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, συγκεκριμένα του ρόλου του πατέρα (και αντίστοιχα της μητέρας). Σε αυτό το επίπεδο θα σταθώ ιδιαίτερα σε τρεις πτυχές αυτής της διπλής σχέσης, όπως αναδύονται στο βιβλίο: πρώτον, τη σημασία του παραδείγματος της ζωής του ίδιου του γονέα για την ανατροφή του παιδιού. Δεύτερον, τη σημασία της συνεχούς ενασχόλησης του γονέα με το παιδί και κατ’ επέκταση, την οικοδόμηση μιας ισχυρής συναισθηματικής σχέσης μαζί του (σε αντίθεση με την πλοκή μιας μόνο υλιστικής/ανταποδοτικής σχέσης με αυτό). Τρίτον, στη διαρκή εγρήγορση στην οποία οφείλει να βρίσκεται ένας γονέας, προκειμένου να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις που προέκυψαν στη ζωή του. Όπως προκύπτει από το έργο, το να γίνεις γονιός -καθαρά τυπικά- γίνεται. Το να γίνεις γονιός κατ’ ουσίαν, ωστόσο, δεν είναι υπόθεση της μίας μέρας, ή μιας στιγμής, αλλά μια σχέση ζωής. Και γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τρόπος ζωής κι όχι ως υποχρέωση.
Μιλώντας όμως συγκεκριμένα για τη σχέση του πατέρα με το παιδί, αντιλήφθηκα μέσα από το βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα κάτι πολύ σημαντικό: την ανάγκη ενός γονέα να γίνει πατέρας. Ενός ανθρώπου που, αντιλαμβανόμενος ως μοναδικό δώρο τον ερχομό του παιδιού στη ζωή του και αναλογιζόμενος τη μεγάλη του αξία, προσπαθεί να βιώσει απόλυτα αυτή την εμπειρία του νέου κεφαλαίου που άνοιξε στη ζωή του. Γι’ αυτό το λόγο, δε φοβάται να αναφέρει και να θίξει περιστατικά της έως τώρα πατρικής του «θητείας», τονίζοντας πολλές φορές τις πραγματικές δυσκολίες αυτού του ρόλου, τις θυσίες που άξιζαν τον κόπο και κυρίως, το βάρος των επιλογών που καλείται να κάνει κανείς, όταν πέρα από σύζυγος, γίνεται και πατέρας, ενώ δεν παύει να είναι και άνδρας.
Εν τέλει, πρόκειται για μια συγκινητική προσπάθεια που προσελκύει το ενδιαφέρον, επειδή μιλά με δυναμικό τρόπο για το ρόλο του γονέα, εμβαθύνοντας σε σημαντικές λεπτομέρειες. Η διεισδυτική ματιά του έργου συντελεί στη δημιουργία ζωντανών εικόνων και την πρόκληση συναισθημάτων από το φαινόμενο που περιγράφει. Διαβάζοντάς το, αντιλαμβάνεσαι ότι ο άνθρωπος που σου απευθύνεται, είναι απόλυτα συνειδητοποιημένος και θαρραλέος με το ρόλο που έχει αναλάβει. Γεγονός που μόνο τον έπαινο και τον θαυμασμό μας μπορεί να επισύρει.
*Ιδιαίτερα, ένα μεγάλο ευχαριστώ από καρδιάς στον φίλο Κώστα Κρομμύδα για την έγκρισή του να φιλοξενήσω στο Dasein το έργο του Μπαμπά, μεγάλωσέ με.
Αντώνης Καραμπουρνιώτης
Συνήθως τα βιβλία για το μεγάλωμα των παιδιών είναι γραμμένα από γυναίκες και απευθύνονται σε γυναίκες. Αν τύχει το αντίθετο ο συγγραφέας είναι συνήθως ξένος. Άλλα ήθη, άλλα έθιμα, άλλη νοοτροπία. Ο Κώστας Κρομμύδας στόχευσε με το βιβλίο του ακριβώς πάνω σ’ αυτό το κενό απευθυνόμενος, όμως, όχι μόνο σε άντρες, αλλά και σε γυναίκες που θέλουν να μάθουν πως ακριβώς σκέφτεται ένας άντρας, ποιες είναι οι φοβίες και η ψυχολογία του σε μια περίοδο που για τη γυναικεία ψυχολογία τα πράγματα είναι περισσότερο δεδομένα και πιο βατά. Με απλό, κατανοητό τρόπο αλλά και πολύ συναίσθημα που πηγάζει από τα προσωπικά βιώματα του συγγραφέα, ο Κώστας Κρομμύδας μέσα από μια κατάθεση ψυχής που βασίζεται στο μεγάλωμα της κόρης του καταφέρνει να συγκεράσει την επιστημονική γνώση και γνώμη με την πράξη και την προσωπική εμπειρία σε ένα βιβλίο που διαβάζεται και ξαναδιαβάζεται ανάλογα με τη χρονική συγκυρία που ζει κανείς είτε είναιγονιός είτε ετοιμάζεται να γίνει.
Τίνα Μεσσαροπούλου
Δημοσιογράφος – Σύμβουλος Έκδοσης YOU
Αρχισυντάκτρια TV24
Το βιβλίο του Κώστα Κρομμύδα είναι πυξίδα στο άγνωστο ταξίδι της πατρότητας. Ισορροπεί άψογα ανάμεσα στην τρυφερότητα και την κοινή λογική, στοιχεία και τα δύο απαραίτητα για κάθε γονιό. Το διάλεξα ανάμεσα σε δεκάδες άλλα βιβλία δύο μήνες πριν η γυναίκα μου Τόνια φέρει στον κόσμο τον γιό μας. Με την απλότητα και την αμεσότητα του λόγου του έλυσε πολλές απορίες μου, καθησύχασε τις ανησυχίες μου και με προετοίμασε για την ανεπανάληπτη εμπειρία του “πρωτάρη μπαμπά” . Ακόμα και σήμερα που ο μικρός μας Τιμολέων είναι 11 μηνών το συμβουλεύομαι και μου δίνει πειστικές απαντήσεις. Άλλωστε όπως σωστά γράφει και ο Κώστας η πατρότητα είναι ένα υπέροχο ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ… Το συνιστώ ανεπιφύλακτα όχι μόνο σε όλους τους υποψήφιους μπαμπάδες αλλά και σε όσους έχουν ήδη μικρά παιδιά και χρειάζονται ένα manual πατρότητας…
Δημήτρης Φραγκάκης
Σύμβουλος Πολιτικής Επικοινωνίας
Αγορά από e-shop: https://www.dioptra.gr/vivlio/oikogeneiaki-frontida/mpampa-megalose-me/